نادانی انتخابی: چرا ترجیح می‌دهیم ندانیم
وقتی افراد این امکان را دارند که بدانند اعمالشان چگونه بر دیگران تأثیر می‌گذارد، ۴۰ درصد آن‌ها ندانستن را ترجیح می دهند. این انتخاب اغلب به منظور داشتن بهانه‌ای برای رفتار خودخواهانه انجام می‌شود، طبق پژوهشی که توسط انجمن روانشناسی آمریکا منتشر شده است. «نمونه‌های زیادی از این نادانی خودخواسته در زندگی روزمره دیده می‌شود، مثل زمانی که مصرف‌کنندگان اطلاعات مربوط به منشأ نامطلوب محصولات را نادیده می‌گیرند»، به گفته لین وو، دانشجوی دکترا در دانشگاه آمستردام و نویسنده اصلی مقاله، «ما می‌خواستیم میزان شیوع و آسیب‌زا بودن این نادانی و دلایل انجام آن را بررسی کنیم.» این پژوهش در نشریه Psychological Bulletin منتشر شده است.
وو و همکارانش متاآنالیزی بر روی ۲۲ مطالعه پژوهشی با مجموع ۶۵۳۱ شرکت‌کننده انجام دادند. تمام این مطالعات در آزمایشگاه یا به صورت آنلاین انجام شده بود و بیشتر آن‌ها طبق پروتکلی بودند که در آن برخی از شرکت‌کنندگان از پیامدهای اعمالشان مطلع بودند و برخی دیگر می‌توانستند انتخاب کنند که از پیامدها مطلع شوند یا نه.
در یکی از نمونه‌ها، شرکت‌کنندگان باید بین دریافت جایزه کوچکتر (۵ دلار) یا جایزه بزرگتر (۶ دلار) تصمیم می‌گرفتند. اگر ۵ دلار را انتخاب می‌کردند، یک فرد ناشناس (یا خیریه) نیز ۵ دلار دریافت می‌کرد. اما اگر جایزه بزرگتر ۶ دلار را انتخاب می‌کردند، فرد دیگر تنها ۱ دلار می‌گرفت. یک گروه از شرکت‌کنندگان این امکان را داشتند که پیامد انتخاب خود را یاد بگیرند، در حالی که گروه دیگر به صورت خودکار از پیامدها مطلع شدند.
در مجموع مطالعات، پژوهشگران دریافتند که وقتی امکان انتخاب وجود داشت، ۴۰ درصد افراد ترجیح دادند از پیامدهای رفتار خود بی‌اطلاع بمانند. این نادانی خودخواسته با کاهش نوع‌دوستی همراه بود؛ افراد ۱۵.۶ درصد بیشتر احتمال داشتند به دیگران کمک کنند وقتی پیامدهای انتخابشان به آن‌ها گفته می‌شد نسبت به زمانی که اجازه داشتند نادان بمانند.
پژوهشگران فرض کردند یکی از دلایل نادانی خودخواسته می‌تواند این باشد که برخی افراد به خاطر حفظ تصویر مثبت خود به عنوان فردی نوع‌دوست رفتار می‌کنند. در این موارد، نادانی خودخواسته به آن‌ها این امکان را می‌دهد که بدون انجام رفتار نوع‌دوستانه، تصویر مثبت خود را حفظ کنند.
متاآنالیز این فرضیه را تأیید کرد، کسانی که انتخاب کردند پیامدهای رفتارشان را یاد بگیرند، ۷ درصد بیشتر احتمال داشت نسبت به کسانی که به طور پیش‌فرض (ناخواسته) اطلاعات را دریافت کردند، نوع‌دوست باشند. این یافته نشان می‌دهد افراد واقعاً نوع‌دوست، آگاهانه پیامدهای رفتارشان را دنبال می‌کنند.
این یافته‌ها جالب توجه است زیرا نشان می‌دهد بسیاری از رفتارهای نوع‌دوستانه ناشی از تمایل به برآورده کردن انتظارات دیگران است. اگرچه بیشتر افراد وقتی از پیامدهای اعمالشان کاملاً آگاهند، تمایل دارند کار درست را انجام دهند، اما این تمایل همیشه به خاطر دلسوزی به دیگران نیست. بخشی از این رفتارها ناشی از فشارهای اجتماعی و همچنین تمایل به حفظ تصویر خوب از خود است. از آنجایی که انجام کار درست معمولاً هزینه‌بر است و نیازمند صرف وقت، پول و تلاش است، نادانی راهی ساده برای فرار از این هزینه‌ها فراهم می‌کند.
تمام مطالعات این متاآنالیز در آزمایشگاه‌های آمریکا یا کشورهای اروپای غربی یا در پلتفرم‌های آنلاین مانند Amazon Mechanical Turk انجام شده‌اند. پژوهشگران پیشنهاد کردند که تحقیقات آینده باید نادانی خودخواسته را در محیط‌های متنوع‌تری بررسی کرده و راهکارهایی برای مقابله با این رفتار ارائه دهند.
پاسخ‌ها