معرفی انواع درمان گروهی

۱. گروه‌های شناختی-رفتاری (Cognitive Behavioral Groups)

رویکرد نظری: مبتنی بر اصول درمان شناختی-رفتاری (CBT) که بر ارتباط بین افکار، احساسات و رفتارها تأکید دارد.

هدف اصلی: شناسایی و اصلاح افکار تحریف‌شده (مانند فاجعه‌سازی، ذهن‌خوانی یا تعمیم افراطی) که به هیجانات منفی و رفتارهای ناکارآمد منجر می‌شوند.

تکنیک‌های رایج:

* بازسازی شناختی (Cognitive Restructuring)

* آموزش مواجهه‌سازی تدریجی

* تمرین‌های رفتاری (رفتاردرمانی)

 ۲. گروه‌های بین‌فردی (Interpersonal Process Groups)

رویکرد نظری: بر پایه نظریه‌های روان‌درمانی بین‌فردی (مانند کارهای یالوم و سالیوان) که روابط اجتماعی را عامل کلیدی در شکل‌گیری و تداوم اختلالات روانی می‌دانند.

هدف اصلی: کاوش الگوهای تکرارشونده در روابط میان‌فردی و اصلاح رفتارهای ناسازگار در تعامل با دیگران.

ویژگی‌ها:

* گروه به عنوان یک «میکروسازمان اجتماعی» عمل می‌کند

* بازخورد مستقیم از اعضا و تسهیل‌گر

* فرصتی برای تجربه روابط جدید و سالم

 ۳. گروه‌های روان‌آموزشی (Psychoeducational Groups)

رویکرد نظری: ترکیبی از درمان شناختی-رفتاری و آموزش سلامت روان. بر انتقال دانش و ارتقاء خودآگاهی تمرکز دارد.

هدف اصلی: ارائه‌ی اطلاعات علمی و مهارت‌های کاربردی مرتبط با مسائل خاص روان‌شناختی. برای مثال: مدیریت استرس، درک افسردگی، یا مقابله با اضطراب

ساختار:

* محتوای آموزشی از پیش طراحی‌شده و ساختارمند

* پرسش‌وپاسخ

* فعالیت‌های عملی برای تثبیت یادگیری

۴. گروه‌های مهارت‌آموزی (Skills Development Groups)

رویکرد نظری: ریشه در درمان‌های رفتاری و توانبخشی روانی-اجتماعی (Psychosocial Rehabilitation) دارد. گاه از رویکردهای دیالکتیکی (DBT) یا ACT نیز بهره می‌گیرد.

هدف اصلی: افزایش مهارت‌های عملی و اجتماعی مانند:

* برقراری ارتباط مؤثر

* حل مسئله

* کنترل تکانه

* تنظیم هیجانی

روش اجرا:

* آموزش گام‌به‌گام

* ایفای نقش (Role-play)

* بازخورد گروهی و تقویت مثبت

۵. گروه‌های حمایتی (Support Groups)

رویکرد نظری: بر پایه اصول تجربه‌ی مشترک، همدلی، و اعتباردهی متقابل شکل گرفته است. درمان‌محور نیست، بلکه متمرکز بر پشتیبانی عاطفی است.

هدف اصلی:

* کاهش احساس انزوا

* اشتراک تجربه با دیگران در موقعیت‌های مشابه

* دریافت حمایت روانی از هم‌گروهی‌ها

ویژگی‌ها:

* بدون ساختار سخت‌گیرانه

* گاهی با حضور تسهیل‌گر (facilitator)، نه لزوماً درمانگر

* تکیه بر قدرت ارتباط انسانی، نه مداخلات تکنیکی