قدرت ناتمام‌ها: چگونه کارهای ناتمام ذهن ما را تسخیر می‌کنند؟
اثر زیگارنیک یک پدیده روان‌شناختی است که توصیف می‌کند افراد تمایل دارند وظایف ناتمام یا قطع‌شده را بهتر از وظایف کامل‌شده به خاطر بسپارند. این اثر به نام روان‌شناس روسی بلومای زیگارنیک نام‌گذاری شده است که در دهه ۱۹۲۰ این پدیده را کشف کرد. این اثر بر تنش ذهنی ناشی از وظایف ناتمام تأکید می‌کند که تا زمان حل و فصل آنها، در حافظه ما باقی می‌مانند.
پیش‌زمینه تاریخی
بلومای زیگارنیک تحقیقات خود را در حین مشاهده گارسون‌ها در یک رستوران انجام داد. او متوجه شد که گارسون‌ها می‌توانند جزئیات سفارش‌هایی که هنوز پرداخت نشده‌اند یا کامل نشده‌اند را به خوبی به خاطر بسپارند، اما در یادآوری سفارش‌هایی که به پایان رسیده‌اند دچار مشکل می‌شوند. این مشاهده او را به بررسی این موضوع که چگونه وظایف ناتمام در حافظه ما باقی می‌مانند، سوق داد.
توضیح اثر
اثر زیگارنیک نشان می‌دهد که وظایف ناتمام، نوعی تنش شناختی یا ناهمخوانی روان‌شناختی ایجاد می‌کنند که فرد را مجبور می‌کند بر روی این وظایف تمرکز کند تا زمانی که حل و فصل شوند. این پدیده معمولاً به تمایل مغز به داشتن یک پایان و کامل بودن مرتبط است. زمانی که یک وظیفه ناتمام باقی می‌ماند، فضایی در پردازش شناختی ما اشغال می‌کند و این باعث می‌شود که به آن وظیفه دسترسی و یادآوری آن آسان‌تر شود.
نمونه هایی از اثر زیگارنیک
- تحصیل و یادگیری: دانش‌آموزان معمولاً موضوعاتی که مطالعه نکرده‌اند یا در آنها تسلط ندارند را بهتر به خاطر می‌آورند. به عنوان مثال، اگر یک دانش‌آموز در درس ریاضی یک مبحث را ناتمام رها کند، احتمالاً بیشتر به آن موضوع فکر می‌کند و آن را بهتر به یاد می‌آورد تا وقتی که آن را کاملاً یاد بگیرد.
- کارهای روزمره: بسیاری از افراد در فهرست کارهای خود کارهایی را که ناتمام مانده‌اند، بهتر به یاد می‌آورند. به عنوان مثال، اگر شما در حال انجام کارهای منزل هستید و متوجه می‌شوید که یک کار مانند شستن ظروف را ناتمام گذاشته‌اید، احتمالاً بیشتر به آن فکر خواهید کرد تا زمانی که آن را انجام دهید.
- روابط اجتماعی: در روابط اجتماعی، افرادی که از یک گفتگو یا ملاقات به پایان نرسیده‌اند، ممکن است بیشتر به آن فکر کنند. به عنوان مثال، اگر یک دوست به شما وعده دهد که با شما تماس خواهد گرفت اما این کار را انجام ندهد، احتمالاً این وعده ناتمام در ذهن شما باقی خواهد ماند.
به طور کلی، اثر زیگارنیک به ما یادآوری می‌کند که ناتمام بودن یک کار می‌تواند بر روی حافظه و تمرکز ما تأثیر بگذارد و این موضوع می‌تواند در زمینه‌های مختلفی از جمله یادگیری، کار و روابط اجتماعی مشاهده شود.
پاسخ‌ها